Son zamanlarda yaratici geri donusum projelerini hayranlikla izliyorum:
*California'da dilimlere ayrilmis sogan uretim ve satisi yapan bir firma, ilk asama sonrasi ortaya cikan 680 bin kg sogan atigini yenilenebilir -460 evi isitabilecek gucte- enerjiye donusturuyor.
*Indiana'da Notre Dame Universitesi, kampusteki yuzlerce bilgisayari sogutmada yararlandigi suyu, bu surecin ardindan ilik hale geldikten sonra yakinlardaki kaktus ve diger col bitkilerini nemlendirmek icin kullaniyor.
*Amerikan hukumeti, 'deniz suyu ile isi elde etme' basligi uzerine fizibilite yapmasi icin Lockhead Martin'e 1 milyar dolar destek veriyor.
Bu tip projeler say say bitmez aslinda ama bir tanesi var ki okuyunca hayranligimi gizleyemedim. Helsinki'de 2. Dunya Savasi'ndan kalma bir yer alti siginaginin enerji ureten bir yer haline donusturme yontemi dahice.
Finlandiya'da bir IT firmasi olan Academica'nin yetkilileri, yerel yoneticilerle anlasarak 19. yuzyildan kalma bir Ortodoks Katedral'inin altinda yer alan siginagi server merkezi olarak kullanmaya baslarlar. Buraya kadar her sey tamam ama bu yerel otorite ile yapilan anlasma geregi bilgisayarlarini sogutmak icin kullandiklari suyu -yine yerel bir fabrika yardimiyla- isindiktan sonra transfer edip civardaki 1000 evi isitmak icin kullanirlar. Yillik getiri 150 bin Euro civarinda. Yapilan aciklamaya gore bu sekilde dunyadaki enerji aciginin %50si giderilebilecekken suan bu oran %1-2'lerde geziyormus.